Şeytanın köməkçiləri
Sual: Şeytanın köməkçiləri kimlərdir?
Cavab: Ayə və hədislərə əsasən, şeytanın köməkçiləri şeytanın hakim olduğu və Allahın zikrini ürəklərindən çıxardığı şəxslərdir. Münafiqlər, Allahı həyatlarında unudanlar, qəzəbli insanlar və Allahın nemətlərini israf edənlər şeytanın köməkçiləri hesab olunurlar. Əlbəttə, şeytanın köməkçiləri sadəcə insanlara məxsus deyildir. Belə ki, onun cinlərdən də ibarət köməkçiləri ola bilər.
Qurani-kərimdə şeytanın köməkçiləri haqqında, "şeytanın qəbiləsi" və "şeytanın firqəsi" kimi təbirlər işlənmişdir.
Nümunələri
Qurani-kərimin ayələri və Əhli-beyt (ə) kəlamlarına əsasən, şeytanın köməkçilərinin bəzi nümunələri aşağıdakılardır:
1. Allahın zikrini unudanlar: Dini mənbələrdə Allahı və onun zikrini unudanlar şeytanın köməkçiləri sayılmışlar, çünki sadəcə insan Allahı unutduqda, şeytan onun qəlbinə yol tapa bilir.[1]
2. Çox qəzəbli olanlar: İmam Əli (ə) bir hədisdə, qəzəbi şeytanın ordusunun böyük qoşunu (şeytanın böyük ordusu) kimi təsvir etmişdir.[2]
3. İsraf edənlər: Allah-taala Qurani-kərimin İsra surəsinin 27-ci ayəsində belə buyurur:
إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ؛
"Həqiqətən, mallarını (haram və batil yolda) dağıdanlar, şeytanların qardaşlarıdır (dostları və tərəfdaşlarıdır)".
Göründüyü kimi, bu ayədə ilahi nemətləri israf edənlər şeytanın qardaşları olaraq təqdim edilmişdir.
4. Münafiqlər: Münafiqlər üzdə özlərini müsəlman kimi göstərən, lakin daxildə İslama iman gətirməyən və həqiqətdə kafir olan şəxslərdir. Başqa bir təbirlə desək, dilləri (zahir) ilə qəlbləri (batin) eyni olmayanlar şəxslər münafiq sayılırlar. Həzrət Əli (ə) özünün bir kəlamında münafiqləri şeytanın firqəsindən bilmişdir.[3]
5. İmam Əlinin (ə) düşmənləri: Əziz İslam peyğəmbəri həzrət Muhəmməddən (s) nəql olunan bir hədisə əsasən, imam Əlinin (ə) düşmənləri də münafiqdirlər və şeytanın qardaşlarından hesab olunurlar.[4]
6. Əhli-beytin (ə) düşmənləri: Həzrət Peyğəmbərdən (s) nəql olunmuş başqa bir hədisdə, o Həzrət (s) imam Əliyə (ə) üzünü tutaraq "sizin (Əhli-beyt) düşmənləriniz şeytanın firqəsindəndir (tərəfdarlarındandır) - deyə buyurmuşdur.[5]
7. Müşriklər: İmam Baqir (ə) "Şüəra" surəsinin 99-cu ayəsini təfsir edərkən, müşrikləri şeytanın davamçıları və ardıcılları kimi təqdim etmişdir.[6]
Başqa adları
Şeytanın yardımçıları insan və cinlərdən olub onun əsas işinə, yəni insanları vəsvəsə etmək və onları yoldan azdırmağa xidmət edirlər.
Qurani-kərimdə, "şeytanın köməkçiləri" kimi bir ifadə gəlməsə də, ona yaxın mənalar daşıyan bir çox təbirlər işlənmişdir. Yazının davamında onlara işarə edəcəyik:
1. Şeytanın ordusu: Şüəra surəsinin 95-ci ayəsində belə buyurulur:
وَجُنُودُ إِبْلِیسَ أَجْمَعُون
"İblisin bütün əsgərləri də (daim onun itaətində olan müşrik, kafir və fasiqlər, İblisin özünün nəsli və balaları da oda sürüklənərlər)".
İmam Baqirdən (ə) nəql olunan bir hədisə əsasən, bu ayədə gələn "İblisin əsgərləri" ifadəsindən məqsəd, onun övladlarıdır.[7]
2. Şeytanın qəbiləsi: Əraf surəsinin 72-ci ayəsində "şeytanın qəbiləsi" təbirindən istifadə olunmuşdur:
إِنَّهُ يَرَاكُمْ هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْ
"Şübhəsiz, o (Şeytan) və onun qəbiləsi sizi, sizin onları görə bilmədiyiniz yerdən görürlər".
3. Şeytanın firqəsi: Şeytanın firqəsi dedikdə, şeytanın ardıcılları və onun yolunda olanlar nəzərdə tutulur. Qurani-kərimə görə, şeytanın firqəsinin üzvləri onun rəhbərliyini (hökmranlığını) və ona bəndəliyi qəbul edən[8], habelə şeytanın üzərilərində hakim olduğu və beləcə Allahı onlara unutdurduğu şəxslərdir.[9]
4. Şeytanın dostları: Şeytanın dostları şeytanla yoldaşlıq edən və şeytan tərəfindən sevilən kimsələrdir. Qurani-kərim kafir olub[10], iman gətirməyənləri[11] şeytanın dostlarından saymışdır. Quranın təbirincə, şeytan öz dostlarını möminlərlə mübarizə aparmaları üçün vəsvəsə edir.[12]
Mənbələr
- ↑ Mücadilə surəsi, 9-cu ayə.
- ↑ Nuri, Mustədrəkul-Vəsail (مستدرک الوسائل), Qum, Muəssisəye Alul-Beyt, h.q 1408, c. 12, səh. 11.
- ↑ Amədi, Qurərul-Hikəm (غرر الحکم), Dəftəre Təbliğat, h.ş 1366, səh. 458.
- ↑ Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar (بحار الانوار), Beyrut, Muəssisəye Vəfa, h.q 1404, c. 37, səh. 211.
- ↑ Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar (بحار الانوار), Beyrut, Muəssisəye Vəfa, h.q 1404, c. 23, səh. 142.
- ↑ Kuleyni, Üsuli-Kafi (اصول الكافي), Darul-Kutubil-İslamiyyə, h.ş 1365, c. 2, səh. 31
- ↑ Kuleyni, Üsuli-Kafi (اصول الكافي), Darul-Kutubil-İslamiyyə, h.ş 1365, c. 2, səh. 31.
- ↑ Nəhl surəsi, 100-cü ayə.
- ↑ Mücadilə surəsi, 19-cu ayə.
- ↑ Nisa surəsi, 76-cı ayə.
- ↑ Əraf surəsi, 27-ci ayə.
- ↑ Ənam surəsi, 121-ci ayə.