Xanım Fatimənin (ə) nümunə olması
Sual: “Xanım Fatimə (ə) hansı cəhətdən müsəlman qadınlar üçün örnəkdir?”
Cavab: Xanım Fatimə (ə) böyük İslam xanımlarındandır. Fəzilət və əxlaqi xüsusiyyətlərinə görə bütün qadınlara nümunədir. Allahın Rəsulu (s) qızı Fatimeyi-Zəhra (ə) haqqında belə buyurur :
“Allaha iman onun canına və qəlbinin dərinliklərinə nüfuz etmişdir.” Həzrət Əli (ə) Peyğəmbərin (s) onun həyat yoldaşı Fatimə (ə) haqqında olan sualının cavabında belə buyurur :
“Fatimə haqqa itaət etməkdə ən gözəl köməkçidir.”
Xanım Zəhra (ə) çoxlu sədəqə verər və infaq edərdi. Dəfələrlə öz yeməyini kasıblara vermiş və özü ac qalmışdır. Hətta toy paltarını, toy gecəsi bir fəqirə infaq etmişdir. Quran ilə ünsiyyət və onu övladlarına öyrətmək, siyasi və ictimai məsələləri dərk etmək o möhtərəm xanımın digər əxlaqi fəzilətlərindəndir. Xanımın şəxsi həyatı, yəni həyat yoldaşı və övladları ilə mehriban davranışı analar və qadınlara nümunədir.
İmam Həsən (ə) buyurur :
“Cümə axşamı anam Fatiməni (ə) ibadət mehrabında durub, davamlı ruku və səcdə etdiyini gördüm. Mömin qadın və kişilər üçün adlarını da qeyd edərək çoxlu dua edirdi, amma özü üçün dua etmədi. Soruşdum ki, nə üçün özün üçün dua etmədin? Buyurdu : “Oğlum, əvvəlcə qonşu, sonra evin içi.”[1]
Xanım Zəharın (ə) şəxsi keyfiyyətləri
Xanım Zəhra (ə) özünün qısa həyatında kamil qadın və kamil insan nümunəsi kimi xatirələrdə qaldı. Çoxlu ibadət, anası ilə səmimi ünsiyyət, atası ilə həmfikir olmaq, iffət və hicab, nümunəvi həyat yoldaşı, sadə yaşam tərzi, Quran ilə ünsiyyət və onu övladlarına öyrətmək, həyatda nizam-intizama və qanuna riayət etmək, köməkçisi ilə ev işlərini bölüşdürmək, qonşuya önəm vermək, uşaqların şəxsiyyətinə ehtiram və övladları arasında ədaləti qorumaq o xanımın digər keyfiyyətlərindəndir.[2]
İman təqva və ibadət
Allahın Rəsulu (s) qızı Fatimeyi-Zəhra (ə) haqqında belə buyurur :
“Allaha iman onun canına və qəlbinin dərinliklərinə elə nüfuz etmişdir ki, tək olan Allaha ibadət etmək üçün özünü hər şeydən uzaqlaşdırmışdır.”[3]
İslam tarixinin məşhur zahidlərindən olan Həsən Bəsri (21-110 hicri) deyirdi :
“Fatimeyi-Zəhra (ə) ən çox ibadət edən insan idi. Allaha ibadət edərkən o qədər ayaq üstə dayanmışdı ki, mübarək ayaqları şişmişdi.” [4]
Allah Rəsulunun (s) həyat yoldaşı Aişə deyirdi :
“Allahın Rəsulundan (s) sonra Fatimə (ə) ən düz danışan şəxs idi.”[5]
Əli Şəriəti yazır :
“İstədim deyim Fatimə (ə) Məhəmmədin (s) qızıdır, gördüm ki, bu, Fatimə deyil (Fatimənin həqiqətini çatdıra bilmirəm). Fatimə (ə) Əlinin (ə) həyat yoldaşıdır, demək istədim. Gördüm ki, bu da Fatimə (ə) deyil. İstədim deyim Fatimə (ə) Həsən (ə) və Hüseynin (ə) anasıdır. Gördüm ki, bu da Fatimə (ə) deyil. İstədim deyim, Fatimə (ə) Zeynəbin (ə) anasıdır. Yenə də gördüm ki, Fatimə (ə) deyil. Xeyr, Fatimə bunların hamısıdır, amma eyni zamanda bunların heç biri Fatimə (ə) deyil. Fatimə elə Fatimədir (ə)...”[6]
Həzrət Peyğəmbərin (s) vəfatından sonra xanım Zəhra (ə) naməhrəm şəxlərlə danışmağa məcbur oldu. O, məsciddə söhbət etdi, amma Bəni-Haşimin xanımlarının da onunla birlikdə gəlmələrini istədi. Məsciddə qadınlar və kişilər arasında bir pərdə asdılar və xanım pərdənin arxasından xütbə oxudu. Xanımın cəmiyyətə çıxması, onu iffəti ilə heç bir ziddiyyət təşkil etmədi, əksinə, xanımı cəmiyyətdə ən iffətli bir xanım kimi tanıtdı.[7]
Həyat yoldaşı ilə münasibəti
Xanım Fatimə (ə) həyat yoldaşı İmam Əlinin (ə) sadə evinə daxil olan gündən ömrünün sonuna kimi onun əbədi yoldaşı idi. Həzrət Peyğəmbər (s) İmam Əlidən (ə) həyat yoldaşı haqqında soruşarkən, İmam (ə) Fatiməni (ə) haqqa itaət etməkdə ən gözəl yoldaş kimi vəsf etmişdir. [8]
Bir-birinə qarşılıqlı hörmət edən ər-arvad evlərində olan nöqsanları kənar şəxslərə deməzlər. Bir gün xanım Zəhra (ə) çöhrəsində zəiflik və aclıq əlaməti olan bir vəziyyətdə atasının yanına gəldi. Peyğəmbər (s) qızının bu vəziyyətini müşahidə edən zaman əllərini yuxarı qaldırdı və belə dua etdi : “İlahi, övladımın aclığını toxluğa çevir və onun vəziyyətini sahmana sal.” [9]
Övladları ilə davranışı
Salman deyir : “Bir gün xanım Fatiməni (ə) ev dəyirmanı ilə işləyən halda gördüm. Bu zaman oğlu Hüseyn (ə) ağlamağa başladı. Soruşdum ki, “Sizə kömək etmək üçün dəyirmanı fırladım, yoxsa uşağı sakitləşdirim? Buyurdu : Uşağı mən sakit etməliyəm, siz dəyirman daşını fırladın.” [10]
Fatimeyi-Zəhra (ə) ömrünün son günlərinə qədər övladları haqqında nigaran idi. Daha çox övladlarının bir anadan uzaq düşəcəkləri üçün narahat idi. Bu səbəbdən də həzrət Əliyə (ə) təklif etdi ki, onun vəfatından sonra övladlarının tərbiyəsi ilə düzgün şəkildə məşğul ola biləcək bir şəxs ilə ailə qursun.” [11]
Nəql olunur ki, bir gün xanım Zəhra (ə) oğlu İmam Həsən (ə) ilə oynayır, əlində onu yuxarı ataraq belə deyirdi : “Oğlum Həsən, atan kimi ol. Haqq və batil arasında ayrılıq sal. Müxtəlif nemətlərə sahib Allaha pərəstiş elə və heç vaxt zalımlarla dostluq etmə.” [12]
İnsanlar ilə davranışı
Bir qadın xanım Fatimənin (ə) yanına gəlib dedi : "Namazda çox xəta edən, qoca və çarəsiz bir anam var. Mənim göndərdi ki, necə namaz qılacağını sizdən soruşum". Xanın buyurdu : "İstədiyin sualı soruş". Həmin xanım 10 dənə sual soruşdu və xanım Fatimə (ə) bütün sualları gülərüz cavab verdi. Qadın suallarının çoxluğundan utandı və dedi : "Bundan artıq sizə zəhmət vermək istəmirəm". Xanım Zəhra (ə) buyurdu : "Yenə də soruş." Daha sonra isə qadına ruhlandırmaq üçün belə buyurdu : "Əgər bir şəxsə bir iş tapşırsalar, misal üçün ondan yüz min dinar hədiyyə müqabilində ağır bir yükü hündür bir yerə qaldırmağını istəsələr, həmin şəxs hədiyyənin çoxluğundan yorğunluq hiss edərmi?" Qadın, “Xeyr!” – deyərək cavab verdi. Xanım (ə) buyurdu: "Mən cavablandırdığım suallar qarşısında Allahdan daha çox savab qazanıram, ona görə də heç vaxt yorğun olmuram.
Allahın Rəsulundan (s) eşitmişəm ki, Qiyamət günü İslam alimləri Allahın hüzurunda insanları hidayət etmək üçün çalışdıqları həddə savab qazanacaqlar." [13]
Sədəqə və infaq
Xanım Zəhra (ə) çoxlu infaq edər və sədəqə verərdi. Xanımın (ə) toy mərasimi sona çatdıqdan sonra bir kasıb onun evinə gedib yardım dilədi. Xanım (ə) öz toy libasını həmin kasıb şəxsə verdi və özü köhnə bir paltar geyindi.[14] Xanım (ə) dəfələrlə öz yeməyini kasıb şəxslərə vermiş və özü ac qalmışdır. [15]
Əlavə məlumat üçün müraciət edin:
“Fatimeyi-Zəhra (ə) İslamın nümunəvi qadını”, İbrahim Əmini, Şəfəq nəşriyyatı.
“Xanım Zəhranın (s) həyatı”, Seyid Cəfər Şəhidi, “İslam mədəniyyəti” Nəşriyyat ofisi
İstifadə olunmuş ədəbiyyat
- ↑ Ərbili, Əli ibn İsa, İbrahim Miyanəçinin redaktəsi, Tehran, İslami nəşriyyat, 2003
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 91
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 46
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 76
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 84
- ↑ Şəriəti, Əli, “Fatimə Fatimədir”, Tehran, “Salman” nəşriyyatı, 1987, s. 134
- ↑ İbn Əbil-Hədid, Əbdülhəmid ibn Hibətullah, “Nəhcül-bəlağənin şərhi”, Məhəmməd Əbülfəzl İbrahiminin araşdırması, Qum, Ayətullah Mərəşi Nəcəfinin kitabxanası, 1994, c. 16, səh. 249.
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 117
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 62
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 280
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 178
- ↑ Məclisi, Məhəmmədbaqir ibn Məhəmmədtəqi, “Biharul-ənvar”, Beyrut çapı, Ərəb mirasının dirçəldilməsi evi, 1983, c. 43, səh. 286
- ↑ Nuri, Hüseyn ibn Məhəmmədtəqi, “Mustədrəul-vəsail”, Qum, Əhli-Beyt (ə) müəssisəsi, c. 17, səh. 317-318
- ↑ Səfuri, Əbdürrəhman, “Nəzhətul-məcalis”, c. 2, səh. 175, Misir, Əl-Kastiliya mətbəəsi, 1866 və Şüştəri, Qazi Nurullah, “İhqaqul-həqq”, c. 10, səh. 401, Qum, Ayətullah Mərəşi Nəcəfinin kitabxanası, 1-ci çap, 1989.
- ↑ Məhəllati, Zəbihullah, “Rəyahiniş-şəriət”, Tehran, İslami kitablar evi, 2018, c. 1, səh. 72