Qadının kişiyə elçilik etməsi: Redaktələr arasındakı fərq
Səhifə "'''Sual:''' Qız atası qızı üçün oğlana elçi gedə bilərmi? Həzrət Şüeyb (ə) qızı üçün elçilik etmişdi. Oğlan rədd cavabı vermiş olsa, qız psixoloji travma almazmı? '''Cavab:''' Şəri cəhətdən qızın oğlana elçilik etməsi caizdir. Özlərinə düzgün həyat yoldaşı seçən qadınlar, bu qərarlarını mömin, ailəli və etibarlı bir şəxs vasitəsilə ilə qarşı tərəfə çatdırmalıdırlar. Əlbəttə, qadı..." məzmunu ilə yaradıldı |
(Fərq yoxdur)
|
Səhifəsinin 15:36, 3 dekabr 2025 tarixinə olan son versiyası
Sual: Qız atası qızı üçün oğlana elçi gedə bilərmi? Həzrət Şüeyb (ə) qızı üçün elçilik etmişdi. Oğlan rədd cavabı vermiş olsa, qız psixoloji travma almazmı?
Cavab: Şəri cəhətdən qızın oğlana elçilik etməsi caizdir. Özlərinə düzgün həyat yoldaşı seçən qadınlar, bu qərarlarını mömin, ailəli və etibarlı bir şəxs vasitəsilə ilə qarşı tərəfə çatdırmalıdırlar. Əlbəttə, qadın və kişinin ruhi xüsusiyyətlərini və yaşadıqları yerin adət-ənənələrini nəzərə alsaq, kişilərin qadına elçi düşməsi daha yaxşı olar.
İcazə
İslam şəriətində qızın oğlana elçilik etməsi caizdir. Dini mətnlərdə də bu icazənin dəlilləri və şahidləri var:
Bir gün bir qadın Peyğəmbərin (s) yanına gəlib, onunla evlənmək istədiyini dedi. Həzrət Məhəmməd (s) cavab vermədi və sükut etdi. Orada olan bir kişi dedi ki, əgər Peyğəmbərin (s) o qadınla evlənmək fikri yoxdursa, o həmin qadınla (əgər qadın razılıq versə) evlənsin. Qadın razılıq verdi və Peyğəmbər (s) də onları evləndirdi.[1]
Həzrət Şüeyb (ə) Musa (ə) peyğəmbərə dedi: “Öz qızlarımdan birini səninlə evləndirmək istəyirəm. Amma bir şərtlə ki, səkkiz il mənim üçün işləyəsən. Əgər on il işləmək istəsən, bu, sənin məhəbbətinin əlamətidir. Mən sənin üzərinə ağır yük qoymaq istəmirəm. Allah istəsə (İnşaAllah) mənim layiqli insanlardan olduğumu görəcəksən”. Həzrət Musa (ə) da Şüeyb (ə) peyğəmbərin təklifini qəbul etdi.[2]
Qadının ruhi xüsusiyyətlərinə diqqət edilməlidir
İslam nöqteyi-nəzərindən qadın və kişi insanlıq baxımından bərabər hüquqlu olsa da[3], hər birinin öz ruhi xüsusiyyətləri var. Mürtəza Mütəhhərinin də qeyd etdiyi kimi, kişinin fitrəti sevmək və eşqini izhar etmək, qadının fitrəti isə sevilmək və məşuq olmaq üzərində yaradılıb.[4] Kişi qadına elçi gedib, rədd cavabı ala bilər, amma hər zaman sevilmək və kişinin qəlbini fəth etmək istəyən qadın, elçılık etdiyi kişidən rədd cavabı alsa sınar və özünü təhqir olunmuş hiss edər.[5]
Amerikalı psixoloq Vilyam Ceymsin nəzərinə görə, qadınlar tarix boyu anlamışlar ki, izzət və ehtiramlarının qorunması üçün kişilərə elçilik etməməlidirlər.[5] Dini mətnlərə əsasən kişinin qadına elçilik etməsi fitrətə daha uyğundur. Bəzi hədislərə əsasən, Adəm (ə) Həvvadan yanına gəlməsini istəyən zaman, Həvva ona: “Xeyr. Sən mənim yanıma gəl”. demişdir. Allah da Adəmə (ə) Həvvanın yanına getməsini əmr etmişdir. Bəzi alimlərin fikrinə əsasən, kişinin qadına elçilik etməsi adəti də buradan yaranıb.[6]
Özlərinə düzgün meyarlar əsasında həyat yoldaşı seçən cavan xanımlara, bu qərarlarını vasitəsitəçi ilə qarşı tərəfə çatdırmaq tövsiyə olunmuşdur. Çünki, əgər qarşı tərəf müsbət cavab verərsə, qadının intizarına son qoyulacaq, əgər mənfi cavab verərsə, elçilik vasitə ilə olduğu üçün qadının hörmət və şəninə xələl gəlməyəcəkdir. Buna görə də, vasitəçi ailəli, etibarlı və sirr saxlayan şəxslərdən seçilməlidir.[7]
Adət-ənənələrə diqqət
Qədim dövrlərdən bu yana bir çox xalqların adətində kişilər qadına elçilik etmişdir, bu adət sırf Azərbaycana və İslam cəmiyyətinə məxsus deyil. İnsanın yaşadığı cəmiyyətdə və məntəqədə dini göstərişlərə müxalif olmayan yerli adət-ənələrə riayət etməsi daha yaxşıdır.
Mənbələr
- ↑ Muctəba Zakiri “Fəlsəfeye ezdevace daim və muvəqqət dər Eslam”, Tehran, Qədir Xum nəşri, 2002, səh.11, Suyutinin təfsirindən nəql olunmuşdur, cild 5, səh.209, Əhzab surəsinin 50-ci ayəsinin izahında
- ↑ Muhəmməd Muhəmmədi İştihardi, “Qessehaye Quran”, Tehran, Muəsseseye Enteşarate Nəbəvi, 2001, səh. 249.
- ↑ Seyid Ziya Murtəza, “Dəraməde bər şenaxte məsaile zənan”, Qum, Dəftəre Təbliğate Houzeye Elmiyye, “Peyame zən” aylıq jurnalı, 68-ci nömrə, 1998; Əl-Mizan təfsiri, 14-cü çap, səh.136.
- ↑ Mürtəza Mütəhhəri, “Nezame huquqe zən dər Eslam”, Qum, Sədra, 2000, kitabın əvvəli.
- ↑ 5,0 5,1 Mürtəza Mütəhhəri, “Nezame huquqe zən dər Eslam”, Qum, Sədra, 2000, səh. 39-40.
- ↑ Seyid Ziya Murtəza, “Dəramədi bər şenaxte məsaile zənan”, Qum, Dəftəre Təbliğate Houzeye Elmiyye, “Peyame zən” aylıq jurnalı, 68-ci nömrə, 1998; “Mən la yəhzuruhul-fəqih”, 3-cü çap, səh. 380.
- ↑ Əhməd Safi, “Xanevadeye motəadel”, Əncoməne ouliya və murəbbiyan, 1996.